Qua khảo sát cho thấy, các cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở có nhiều quan tâm trong việc triển khai thực hiện Quyết định 134/TTg của Thủ tướng Chính phủ. Kết quả từ năm 2006 đến 2009 toàn tỉnh đã thực hiện hỗ trợ xây dựng được 5.430 căn nhà cho đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, góp phần rất lớn vào việc xóa nhà cây lá tạm, hư dột; khắc phục cơ bản khó khăn về nhà ở trong đồng bào dân tộc thiểu số nghèo trong tỉnh, giúp họ từng bước cải thiện cuộc sống, có hộ nhờ vậy đã vươn lên thoát nghèo, góp phần cùng chính quyền thực hiện tốt cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở địa bàn dân cư, vùng có đông đồng bào dân tộc trong tỉnh…
Tuy nhiên, qua khảo sát thực tế 60 hộ ở 4 xã của 2 huyện Thới Bình và Trần Văn Thời, hiện nay tỷ lệ nhà bị hư dột, xiêu nghiêng chiếm tỷ lệ cao (85%). Và theo báo cáo của Ban Dân tộc tỉnh, hiện nay toàn tỉnh có 2.580/5.430 căn bị hư dột cần được sửa chữa, chiếm 47,5%; trong đó có 1.911/5.430 hộ không có khả năng tự sửa chữa lại, chiếm 35,2%; 684/5.430 căn bị hư hỏng hoàn toàn, chiếm 12,6%, trong đó 636/5.430 hộ không khả năng tự xây dựng lại, chiếm 11,7%. Có hộ nhà bị bị sập không khả năng dựng lại và số nhà không người ở khá nhiều (toàn tỉnh có 624 căn không người ở).
Nhiều căn xiêu nghiêng trong tình trạng rất nguy hiểm
Theo đánh giá của đoàn khảo sát, nguyên nhân cơ bản nhất dẫn đến việc mau xuống cấp của những căn nhà 134 là do mức hỗ trợ cho mỗi căn còn thấp (khoảng 7 triệu đồng/căn), ảnh hưởng đến chất lượng nhà ở. Ngoài ra, công tác tuyên truyền, phổ biến việc thực hiện chính sách chưa được thấu suốt, một bộ phận đối tượng thụ hưởng chưa ý thức được trách nhiệm giữ gìn, bảo quản, nên phần lớn bị xuống cấp rất nhanh, nhiều nhà bị xiêu nghiêng trong tình trạng nguy hiểm, sẽ đổ sập khi có giông gió lớn.
Để khắc phục khó khăn trên, tỉnh cần có kế hoạch hỗ trợ kịp thời cho các hộ dân tộc thiểu số nghèo về nhà ở bị xiêu nghiêng, dột nát, nhất là đối với các hộ có nhà bị hư hỏng hoàn toàn nhưng không có khả năng tự xây dựng lại. Ngành chức năng phối hợp với các địa phương tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến, vận động nhân dân trong việc thực hiện chủ trương, chính sách có liên quan đến đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là đối tượng thụ hưởng chính sách.
Hoàng Hiền